โปรแกรมฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองแบบเข้มข้นใน 3 สัปดาห์

โปรแกรมฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองแบบเข้มข้นใน 3 สัปดาห์

โรคหลอดเลือดสมองคืออะไร

โรคหลอดเลือดสมอง หรือ โรคอัมพาต เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดผลกระทบต่อการใช้ชีวิตมาก ผู้ป่วยที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง เกิดจากหลอดเลือดสมองอุดตัน หรือ หลอดเลือดสมองแตก ทำให้มีผลกระทบต่อสมอง และทำให้สมองทำงานไม่ปกติ สาเหตุของโรคหลอดเลือดสมอง มีหลายสาเหตุ ได้แก่ โรคหลอดเลือดแข็งตัว โรคหัวใจ เป็นต้น

โรคหลอดเลือดสมอง มีอาการอย่างไร

ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองจะมีอาการอย่างไรขึ้นกับสมองส่วนที่ได้รับผลกระทบ เช่น อาการอ่อนแรง อาการชา อาการเคลื่อนไหวผิดปกติ อาการพูดลำบาก อาการมองเห็นผิดปกติ อาการต่าง ๆ เกิดจากสมองขาดเลือดไปเลี้ยงส่วนของสมองนั้น ๆ

จะรักษาโรคหลอดเลือดสมองอย่างไร

การรักษาโรคหลอดเลือดสมอง แบ่งเป็น 3 ระยะ

• ระยะที่ 1 ระยะเฉียบพลัน (24 ชั่วโมง ถึง 7 วัน)
  ระยะแรก เป็นระยะที่ผู้ป่วยมีอาการเฉียบพลัน ต้องรีบไปโรงพยาบาล เพื่อให้ได้รับยาละลายลิ่มเลือด ให้น้ำเกลือ อย่างทันท่วงที รวมถึงหาสาเหตุของโรคหลอดเลือดสมองด้วย
• ระยะที่ 2 ระยะเริ่มฟื้นฟู (7 วัน ถึง 3 เดือน หรือ ถึง 6 เดือน)
  ระยะเริ่มฟื้นฟู มีความสำคัญมาก เนื่องจากเป็นระยะที่จะบ่งขี้ว่า สมองจะได้รับการฟื้นฟูได้กลับเป็นปกติมากขนาดไหน การทำกายภาพบำบัดฟื้นฟูอย่างเข้มข้น การให้ยาฟื้นฟูสมอง การกระตุ้นระบบประสาทและสมอง และการประเมินต่อเนื่อง จะทำให้ผู้ป่วยกลับมาปกติได้มากที่สุด
• ระยะที่ 3 ระยะฟื้นฟูระยะยาว (เกิน 6 เดือน)
  ระยะยาว ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ต้องได้รับการฟื้นฟูอย่างต่อเนื่อง หากไม่ได้รับการฟื้นฟูต่อเนื่อง อาจเกิดปัญหาการฟื้นฟูไม่เต็มที่ เกิดภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ กล้ามเนื้อเกร็ง ข้อติด แผลกดทับเป็นต้น

โปรแกรมฟื้นฟูโรคหลอดเลือดสมองเข้มข้นใน 3 สัปดาห์

การฟื้นฟูสมองแบบเข้มข้น เป็นโปรแกรมที่ถูกออกแบบเพื่อฟื้นฟูสมองที่เสียการทำงานจากโรคสมองขาดเลือดหรือเส้นเลือดแตก อ้างอิงตามงานวิจัยที่ได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลาย การรักษาฟื้นฟูตามโปรแกรม สามารถทำได้ใน 3 สัปดาห์ ซึ่งตามงานวิจัยเป็นเวลาที่เหมาะสมที่ทำให้เซลล์สมองฟื้นฟูที่สุด สมองที่สูญเสียสามารถฟื้นฟูได้โดยผ่านกระบวนการ Neuroplasticity ที่ถูกกระตุ้นโดยการให้ยา Neuroprotective Agent (ยากระตุ้นเซลล์สมอง) หรือใช้การกระตุ้นสมองโดยการกระตุ้นสมองแบบไม่ผ่าตัด (Noninvasive brain stimulation: NIBS) และการบำบัดฟื้นฟูด้วยวิธีเฉพาะ
ชีวาแคร์การแพทย์และกายภาพบำบัด  ได้พัฒนาโปรแกรมฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองแบบเข้มข้นที่ประกอบไปด้วย

• การประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญโรคสมองและกายภาพบำบัด เป็นการประเมินโดยแพทย์เฉพาะทางระบบประสาทและกายภาพบำบัดเฉพาะสมอง (Neurologist, Neuro Rehabilitation physician)
• การให้ยาฟื้นฟูสภาพสมอง (Neuroprotective agent) ยาฟื้นฟูสภาพ เป็นยาที่ให้ทางหลอดเลือด เพื่อฟื้นฟูเซลล์สมองกลับมาทำงานให้เป็นปกติให้มากที่สุด
• การกายภาพบำบัดแบบจำเพาะ เน้นจุดสูญเสีย เพิ่มการเชื่อมโยงของสมอง อย่างเข้มข้น เป็นอาการออกแบบ และทำการกายภาพบำบัด ร่วมกับกิจกรรมบำบัด โดยเน้นการกลับไปใช้ชีวิตให้มากที่สุด

เปลี่ยนชีวิตหลังโรคหลอดเลือดสมองและอัมพาตกับเรา โดย ผศ. นพ. สุรัตน์ ตันประเวช ผู้เชี่ยวชาญระบบประสาทและสมอง และ ผศ. นพ. ปกรณ์ วิวัฒน์วงศ์วนา ผู้เชี่ยวชาญเวชศาสตร์ฟื้นฟู

 

Ref.

• ประโยชน์ของการรักษาโดยกิจกรรมบำบัดสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (https://www.stroke.org.uk/resources/occupational-therapy-after-stroke)